150 yıl önce Avrupa'da alaşağı edilen aristokratik soyun kutsallığı ne yazık ki hala köpek dünyasında devam etmekte. Ne kadar bilimsel kanıt önlerine serilirse serilsin bazılarımız kesintisiz bir soydan gelen köpek ırkına sahip olma ya da üretmeye imana devam edecek.
Keskin sosyal sınıflarla ayrılan Viktoryan İngilteresi'nin Endüstri Devrimi ile biti kanlanan orta sınıfınin, köpekleri üzerinden kendi aristokrasilerini yaratma çabası bize hem eşsiz bir hobi hem de kendi kendini tüketen bir yetiştirme anlayışı verdi.
Köpek ırkları tarihteki yerleri ve görevleri açısınan kinolojiye önem veren herkes için değerlidir. Korunmalıdır.
Ancak biyolojik prensipleri kinolojik teoloji ile açıklamaya çalışınca siz değişmezseniz dünya sizi geride bırakarak değişecektir.
Dalmaçyalı yetiştiricilerinin ırkın bütününü pençesine almış bir hastalıktan kurtarılması için at gözlüklerini çıkarmaya cesaret etmeleri 30 yıllarını aldığını görünce sözde safkanlığı köpeğinin sağlığına tercih eden bir derneğe şaşkınlıkla bakıyoruz.
Dalmaçyalı/Pointer Çaprazlama Projesi: Melezlemeye olan 20. yüzyıl bakış açısını yenmek
TUFTS KEDİ VE KÖPEK ÜRETİM VE GENETİĞİ KONFERANSI, 2011
Denise Powell
2011 Temmuzu’nda Amerikan Köpek Klübü (AKC), 1973 Dalmaçya/Pointer melezlemesinin soyundan gelen köpekleri Dalmaçyalı olarak kayıt edilebileceğini açıkladı. Bu köpeklerin kaydedilme isteği ilk kez 1980’de yapılmıştı. Bu sorunun çözülmesinin 30 yıl sürme nedeni melezlemeye olan bakış açısının değişmesinin zaman almış olmaisidir.
20. yüzyılın ortalarına kadar yetiştiriciler var olan ırklarda eğer eksiklik görürlerse o eksikliği tamamlamak için melezleme yapmaktan kaçınmamışlardır. Bu melezlemelerden doğan yavrular genellikle üçüncü nesle geldiğinde safkan olarak kaydedilebilmiştir. Ancak 50-60 yıllık bir zaman zarfı içinde melezleme gözden düşmüştür. Melezleme konusundaki tavır öylesine değişmiştir ki çoğu safkan köpek yetiştiricisi tarafından küfür olarak kabul edilmiştir. Bundan dolayı, 1973’de gerçekleştirilen Dalmaçyalı/Pointer melezlemesinin soyundan gelen köpekleri Dalmaçyalı olarak kaydetmek çoğu kişi için kabul edilmez bir şey olarak görülmüştür.
Genetikçi ve bir Dalmaçyalı yetiştiricisi olan Robert Schaible, PhD, projesine başladığında Dalmaçyalıyla ilgili şu gerçekler zaten biliniyordu:
· Dalmaçyalı ırkı idrarlarında anormal bir şekilde yüksek urik asit olmasına neden olan hiperurokizuri (HU) adında metabolik bir kusura sahipti.
· HU, bu hastalığa sahip köpekler idrar yapmakta zorlandıkları için ciddi bir problemdi.
· Dünya çapında test edilmiş tüm Dalmaçyalılarda HU vardı.
· HU, diğer köpek ırklarında nadir bir durumdu.
· HU, diğer nesle basit bir otozomal resesif olarak geçiyordu..
· HU ‘lu köpeklere idrar tahlili ile tanı konabiliyordu.
· Melezleme bir ırktan bir diğerine istenen özellikleri aktarmak için kullanılabilirdi.
· HU olmayan Dalmaçyalı üretmenin tek yolu, HU olmayan bir ırktan bir köpekle melezleme yapmak görünüyordu
Dalmaçyalı/Pointer Melezleme Projesi sadece bir tane melez batımla başladı. Dr. Schaible‘ın uygun ırk tipine geri dönmesi 5 senesini ve 7 nesli aldı. O noktaya ulaştığında 1980 yılında kayıt için AKC’ye başvurdu. AKC’nın projeyi gözden geçirmesi ve Amerikan Dalmaçlayalı Klübü Yönetim Kurulu’a danışması birkaç ay aldı ve sonunda Dr. Schaible'ın köpeklerini Dalmaçyalı olarak kayıt etti.
Dr Schaible'ın köpeklerinin kaydedildiği haberi Nisan 1981 yılında AKC Dergisinde birkaç sayfalık bir makale ile duyuruldu. Makalenin girişinde AKC başkanı William F. Stifel, ‘’Belirli ırklarla ilintili genetik hastalıkları çözmek için mantıklı ve bilimsel bir yol varsa, Amerikan Köpek Klübü’nün bu yolu takip etmesi boynunun borcudur’’ yazmıştı.
Makale çözülmesi 30 sene sürecek bir fikir ayrılığına neden oldu. Makale yayınlandıktan kısa bir süre sonra Dalmaçyalı yetiştiricileri Dr Schaible ‘in melezleme projesinden doğan yavruların kaydının yapılmasını durdurmak üzere AKC’ye baskı yapmaya başladılar. Baskı sonucunda 1981-2011 yılları arasında AKC’ye tek bir düşük urik asit (LUA) düzeyli Dalmaçya kaydedilemedi. LUA Dalmaçyaları o yıllar içinde Birleşik Köpek Klübü (United Kennel Club - UKC) e kaydedilmeye devam edildiler.
Bu yasak eğer ÜÇ Davis’den Danika Bannasch, PhD, DVM, bu genetik mutasyonu tespit etmemiş ve Amerikan Dalmaçyalı Derneği de kendisini bu konuda Dr. Schaible‘ın projesi konusunda bilgilendirmemiş olsaydı hala da geçerli olablir hatta LUA Dalmaçyalıları tarihin tozlu raflarında unutulup gidebilirlerdi.
Hangi LUA Dalmaçyalısınının normal gen bakımından homozigot ve hangisinin kusurlu genin heterozigot taşıyıcısı olduğunu ortaya çıkaran bir DNA testin geliştirilmesi, bir LUA Dalmaçyalısının HU olup olmadığını belirlemek için deneme üretimleri yapma gerekliliğini ortadan kaldırdı. Geçmişte bir batımdan birden fazla yavrunun test üretime tabi tutularak hangilerinin taşıyıcı hangilerinin değil olduğunu tespit etmek çoğu Dalmaçyalı yetiştiricisi için cesaret kırıcı bir süreçti. Dr. Bannasch'ın araştırmasının haberi, Amerikan Dalmaçya Derneği’nin Dr. Schaible’ın projesini tekrar ele almaları için bir nedene dönüştü.
· 2006’da Dr. Schaible Amerikan Dalmaçya Derneği Yönetim Kurulu ile konuşmaya davet edildi.
· 2007’de Dr. Bannash Amerikan Dalmaçya Derneği ‘nin eğitim seminerine konuşmacı olarak katıldı.
· 2008’de LUA Dalmaçyalıları sahipleri Ulusal Amerikan Dalmaçya Derneği Yarışmasına davet edildiler. Yarışma sonrası 10 tane LUA Dalmaçyalısı ringe çıkarılarak değerlendirildi. 3 gün boyunca LUA Dalmaçyalı sahipleri stant açarak soruları cevaplayıp broşürler dağıtarak diğer dernek üyelerine bu köpekler hakkında birinci elden bilgi verdiler.
· 2009’da LUA Dalmaçyalı sahipleri AKC’ye kayıt yasağının kaldırılması için başvuruda bulundular. AKC konuyu Sağlık Komitesine yönlendirdi.
· 2010’de Sağlık Komitesinin raporu yayınlandıktan sonra AKC yönetim kurulu Amerikan Dalmaçya Derneği ‘ne danışarak dernek üyelerinin oylama yapmasını istedi.
· Haziran 2011’de Amerikan Dalmaçya Derneği’nin çoğunluğu Dalmaçya-Pointer Melezleme Projesi soyundan gelen köpeklerin AKC tarafından safkan Dalmaçyalı olarak kayıt edilmesine onay verdi.
· Temmuz 2011’de AKC Yönetim Kurulu da oy çoğunluğu ile bu köpeklerin AKC Damızlık Kayıt Defterine girmelerini onayladı.
Sonunda 19. yüzyıla ait bir ırkta eksik olan bir özelliği melezleme ile ırka kazandırma pratiği ile 21. yüzyıla ait DNA testi Dalmaçyalı ırkındaki ciddi bir sağlık problemininin ortadan kaldırılmasını sağlamış oldu.
Dalmaçyalı Pointer Melezleme Projesi suan var olan gen havuzu içinden uygulanacak seçici üretimle etkili bir şekilde başa çıkılamayacak sorunları çözmekte bir model olarak kullanılabilir.
Комментарии