Tibet folkloruna gore ana besin kaynagi olan arpa bolgeye mastifler tarafindan getirilmis. Bu nedenle Tibet Yeni Yili, Losar, kutlanirken minnettarliklarini gostermek icin gocebe Tibetliler kopeklerine zanba denen kavrulmus arpa unundan yapilmis yemekler veriyorlar.
Geleneksel olarak Tibet Mastifleri ailenin onemli bir uyesi olarak goruluyor ve parayla satilmiyor. Buna tabu olarak bakiliyor. Taa ki 90'larda Cin'de Tibet Mastif ticareti moda oluncaya kadar.
2010'larin ortalarina kadar suren bu ticaret sonucunda Cinli milyonerlere 200 000 USD ye kopekler satilmaya baslayinca Tibet ici ve disinda pek cok kisi asiri miktarlarda kopek uretmeye basladi.
2005 yillarinda bazi yetistiriciler zorla agizdan kopeklerine peynir suyu ya da stereoidler vererek daha buyuk ve guclu gorunmelerini sagliyorlardi. Bazilari da kopeklerine silikon ya da su zerkedip daha kasliymis gibi gosteriyorlardi.
2013'de birden moda gecmeye ve fiyatlar dusmeye basladi. Bu sefer kopekler tanesi 5 Dolara Cin'de mezbahalara satilmaya baslandilar.
Kopekler para etmemeye baslayinca pek cok uretici kopekleri sokaga salarak buyuk miktarda sahipsiz kopek populasyonunun olusmasina neden oldular. Bu kopekler etrafta ceteler olusturup yaslilar ve cocuklar icin tehlike olusturmaya hatta turistlere saldirmaya baslayinca Cin hukumeti kopekleri toplu halde oldurmek istedi. Tum yasayan canlilara sefkatle yaklasilmasi gerektigine inanan Budist Tibetliler buna karsi cikinca bundan vazgecilip devasa barinaklar acarak kopekleri toplamaya basladilar.
Agustos 2016'da bu barinaklardan birinde 1000 den fazla kopegin toplandigini gozlemlendi. Barinaklardan once kopekler yerlesim yerlerini diski icinde birakiyor ve insanlara saldirararak tehlike saciyorlardi. Bolgedeki manastir tum disilerin kisirlastirilmasi ve yakindaki koylerden iki kisiye kopekelre yemek pisirmesi icin ise almak icin bagista bulundu. Cevre koyluler ellerinden geldigince kopeklere arpa. yogurt ve eriste yardiminda bulunmaya calisiyorlar. Bolge hukumetinden 10 000 kg bagis un disinda kopeklerin geri kalan butun masraflari manastirin uzerine kalmis durumda.
Koyluler ve manastirdaki kesisler bu durumun sonsuza dek boyle gidemeyecegini soyluyorlar. Kislari isi eksi 20'in altina dustugunde kopekler arasinda yemek kavgalari da basliyor. Bu kadar sayida kopegin bir arada yasamaya zorlanmasi dogalarina aykiri.
https://www.chinadialogue.net/article/show/single/en/9584-Tibetan-mastiffs-abandoned-and-dangerous
Comments