Bir takipcimiz , Amerikan Pit Bull Terrier (APT) ile Amerikan Staffordshire Terrier (AST) ırk tipi farkından bahsetmemi istemişti. Deneyeyim.
1990ların ortasında ırkı Amerikan köpek dergilerinden ve o yıllarda çıkan kitaplardan takip ettiğimde, bugünkinden biraz farklı bir tanımlama söz konusuydu.
Yanlış hatırlamıyorsam 1930'ların sonlarında Amerikan Köpek Klübü (AKC), APT'den bir grup köpeği ayırarak yeni bir ırk (AST) olarak tanımaya karar veriyor. Bunun nedeni köpeklerini AKC ırk yarışmalarına sokmak isteyen yetiştiricilerin bunu ismi dövüşlerle anılan APT dışında yapmayı seçmeleri.
Bu da iki belirgin ve birbirinden farklı üretim programın sonucu daha geniş bir APT gen havuzundan ırk tipi olarak daha standardize edilmiş ve karakter olarak eşlik köpeği özellikleri öne çıkan AST nin oluşmasına yol açıyor.
İlk başlarda AST'ye 'simokin giymiş APT' diyenler de vardı çünkü getolardaki karanlık yaşamlarından çıkıp bir anda show ringlerinde uyumlu karakterleri ve gösterişli fizikleri ile göz doldurmaya başlamışlardı.
Hatta o yıllarda basılan bazı kitaplarda (aşağıda olduğu gibi) iki ırkın ismi yanyana kullanılıyordu. Dahası AKC'de AST ile United Kennel Club (UKC) adındaki APTyi kabul eden başka bir köpek federasyonunda aynı köpek APT olarak yarışmalara katılabiliyordu.
Özellikle 2000li yıllarda AST ırk tipi olarak çok daha belirgin bir görünümle çok daha geniş bir yelpazeye sahip APT'den ayrılmaya başladı.
Artık fark çok daha kolay fark ediliyordu. En önemlisi APT bir şekilde performans ırkı olarak görülürken, AST'nin belirgin şekilde eski dövüş hevesleri genlerinden elimine edilerek çok daha kent yaşamına uygun, diğer köpeklere toleransı artmış ve aile için ideal bir köpek olarak belirgin şekilde ayrı bir ırk olduğunu gösteriyordu.
Özellikle de son 10 yılda benim gözlemlediğim Amerika'daki ABDA gibi geleneksel APT kayıt organizasyonları çok daha belirgin bir APT tipini seçerek ideal olarak onu kabul ediyorlar.
Bu köpekler çok atletik ve daha uzun bacaklı, bull tipi kalınlıktan çok yay gibi bir fiziğe sahip köpekler. Bu köpekler bu şekilde AST'den hem ateşli karakterleri hem de fizikleri açısından artık iyice ayrılmış durumdalar. İki ırkın bu açıdan farkı çok belirgin.
90larda pit bull tipi köpeklerde gördüğümüz ve bull tipinin ağır bastığı aşırı kalın ve kaslı köpeklerin meraklıları vardı ancak ayrı bir ırk olarak görünmüyordu.
Ben ABD'deki bir iki üreticiye sorduğumda ya da İstanbul'daki ırk meraklıları ile konuştuğumuzda genel yorum hep şu oluyordu: bu köpekler ırkın orjinal görevini yerine getiremeyecek kadar kalın ve hantallar.
Sonra baktık ki bu köpekler meraklılarınca ayrı bir kan hattı olarak çeşitli boyutlara ayrılarak üretilerek Amerikan Bully ismini aldılar. Amerikan Bully, benim okuduğum kadarıyla, tıpkı AST gibi tamamen kentli yaşama uygun, sakin insan sever karakteri için üretilen bir ırk.
Kısaca zamanında bull ve terrier melezlemelerinden çıkan ve geniş bir tip çeşitliliğine sahip bu köpekler kendi içlerinde farklı ideallerde üretilerek tamamen farklı ırklara bölündüler.
Tecrübesiz gözler bu ırkları birbirine karıştırabilir. Bu anlaşılabilir birşey ancak ip uçları ırkların tarihlerinde saklı.
Comments